Η Αρχαία Νεμέα ή Ηράκλειο απέχει μόλις 5 χιλιόμετρα από τη Νεμέα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 286 μέτρων και στην τελευταία απογραφή είχε 308 μόνιμους κατοίκους. Αν και η τοποθεσία που βρίσκεται το χωριό είναι ονομαστή από την αρχαιότητα, η εκατάστασή του εκεί έγινε μόλις στο τέλος του 19ου και αρχές του 20 ου αιώνα, μετά από σεισμούς που κατέστρεψαν το παλαιό χωριό που βρισκόταν εκεί που σήμερα βρίσκεται το χωριό Κουτσουμάδι. Η Αρχαία Νεμέα, μαζί με το Κουτσουμάδι και τα Δερβενάκια, αποτελούν το κοινοτικό διαμέρισμα Αρχαίας Νεμέας του Δήμου Νεμέας Βορειοανατολικά του χωριού και αριστερά και δεξιά του δρόμου που οδηγεί προς τα παραλιακά χωριά της Βόχας, ο κάμπος είναι κατάφυτος με αμπέλια της ποικιλίας Αγιωργίτικο, ενώ εκτεταμένη είναι και η καλλιέργεια της ελιάς.
Σήμερα η Αρχαία Νεμέα είναι από τα πιο επισκέψιμα χωριά της ζώνης, αφού αποτελεί και έναν από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα.
Ιστορία
Η αρχαία Νεμέα ήταν ένας σημαντικός χώρος στην αρχαιότητα εξαιτίας του πολύ γνωστού μύθου του Ηρακλή και του λιονταριού της Νεμέας. Ωστόσο, η περιοχή ήταν ιδιαίτερα σημαντική από τον 6ο ως τον 3ο αιώνα π.Χ. εξαιτίας των αγώνων της Νεμέας που γίνονταν εκεί κάθε δύο χρόνια το καλοκαίρι. Αυτοί οι αγώνες, που έγιναν για πρώτη φορά το 573 π.Χ., θεωρούνταν ένα από τα τέσσερα πιο σημαντικά αθλητικά γεγονότα (που επίσης ονομάζονται πανελλήνια), μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τα Πύθια (στους Δελφούς) και τα Ίσθμια. Ένας αθλητής που κέρδιζε και στις 4 διοργανώσεις έφτανε στο αποκορύφωμα της δόξας του.
Οινοποιεία
Στην Αρχαία Νεμέα βρίσκονται αρκετά οργανωμένα οινοποιεία με σημείο αναφοράς το ΚΤΗΜΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ το δημιούργημα του θεωρούμενου και πατριάρχη του Αγιωργίτικου, με σημαντική προσφορά στην έκρηξη του οινικού θαύματος στην περιοχή, αείμνηστου Θανάση Παπαϊωάννου. Σημαντική συνεισφορά στην ανάπτυξη της περιοχής έχει και το ΚΤΗΜΑ ΠΑΛΥΒΟΥ με σπουδαία εικόνα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και ακόμα το ΚΤΗΜΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, αλλά και το ΚΤΗΜΑ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ με μια ιδιαίτερα κομψή αντίληψη για το κρασί.
Γαστρονομία – προϊόντα
Στην Αρχαία Νεμέα υπάρχουν δύο εξαιρετικά σημεία να απολαύσει κανείς παραδοσιακό φαγητό:
Το Χάνι του Ανέστη από τις παλαιότερες και πιο διάσημες ταβέρνες της περιοχής μέσα σε ένα ειδυλλιακό τοπίο με νερά και πλατάνια στον παλιό δρόμο Κορίνθου – Άργους, στα Δερβενάκια, που έχει εξυπηρετήσεις χιλιάδες ταξιδιώτες στο πέρασμα του χρόνου Παραδοσιακά ψητά της Σούβλας ή στα κάρβουνα μπιφτέκια, πατάτες τηγανιτές, χωριάτικη και τζατζίκι, πολύ φρέσκα και νόστιμα όλα. Τηλ.: 6945 237615
Η Έφη. Μια πρόσφατη προσθήκη με παραδοσιακή σπιτική κουζίνα, η πιο σπιτική που θα βρείτε στην περιοχή, αφού η Έφη και ο σύζυγός της Θόδωρος σας εξυπηρετούν σα να ήσασταν καλεσμένοι στην τραπεζαρία του σπιτιού τους. Πεντανόστιμο φαγητό με μενού ημέρας, μαγειρεμένο και προσεγμένο με ιδιαίτερη φροντίδα, χειροποίητα γλυκά, απόλυτα καθαρό περιβάλλον και ικανοποιητική λίστα κρασιών. Τηλ.: 2746 022445
Στην είσοδο του χωριού ένα ιδιαίτερα ενημερωμένο κατάστημα ο ΚΑΡΠΟΣ ΝΕΜΕΑΣ έχει συγκεντρώσει και σας προσφέρει προϊόντα της περιοχής, όπως κρασί, λάδι, μέλι, ζυμαρικά, χειροποίητα καλλυντικά κλπ.
Αξιοθέατα
Αρχαιολογικό Μουσείο
Το Μουσείο εγκαινιάστηκε το 1984 και βρίσκεται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο δέχεται χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Στις συλλογές περιλαμβάνονται:
- Συλλογή απόψεων της Νεμέας από περιηγητές – επισκέπτες του 18ου και 20ου αιώνα,
- Συλλογή νομισμάτων αρχαίων επισκεπτών της Νεμέας,
- Συλλογή αντικειμένων σχετικά με αθλητικές δραστηριότητες της Νεμέας,
- Προϊστορικά ευρήματα (κεραμικά, εργαλεία, όπλα κ.τ.λ.) από προϊστορικές θέσεις στην περιοχή Νεμέας,
- Συλλογή αγγείων και κοσμημάτων από το μυκηναϊκό νεκροταφείο στα Αηδόνια και από τον οικισμό στην Αγία Ειρήνη,
- Συλλογή αρχιτεκτονικών μελών μνημείων αρχαιολογικού χώρου και άλλων θέσεων,
- Συλλογή Επιγραφών.
Ο Ναός και το Ιερό του Δία
Ο ναός του Δία χτίστηκε περίπου το 330 π.Χ πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναϊκού κτίσματος και βρισκόταν στο κέντρο του ιερού του Δία, έναν χώρο που περιλάμβανε έναν αριθμό κτηρίων και μνημείων που χρησιμοποιούνταν σε θρησκευτικές και αθλητικές εκδηλώσεις των αρχαίων Αγώνων. Διέθετε εξωτερική κιονοστοιχία από 32 δωρικούς κίονες και 2 κίονες στον πρόναο, υπόγειο άδυτο πίσω από το σηκό και εσωτερική κιονοστοιχία από 14 κορινθιακούς κίονες που συνέχιζαν στο δεύτερο όροφο ως ιωνικοί. Στον ναό του Νέμειου Δία λοιπόν σμίγουν και οι τρεις αρχιτεκτονικοί ρυθμοί της ελληνικής αρχαιότητας. Κάθε ένας από τους μεγάλους κίονες του περιστυλίου έχει ύψος περίπου 13 μέτρα και αποτελείται από 13 κυλινδρικούς σπονδύλους.
Σήμερα ο Ναός δεσπόζει στο κέντρο του αρχαιολογικού χώρου, ενώ έχουν αρχίσει προσπάθειες αναστήλωσής του με θεαματικά αποτέλεσμα καθώς έχουν αναστηλωθεί άλλοι 6 κίονες,
Αρχαίο Στάδιο
Το στάδιο της Νεμέας, χωρητικότητας περίπου 40.000 θεατών, κατασκευάστηκε στο πλαίσιο του προγράμματος επιστροφής των Αγώνων στη Νεμέα περί το 335 π.Χ., σε απόσταση 400 μέτρων νοτιοανατολικά του Ναού του Διός. Ο στίβος του, συνολικού μήκους 178 μ., πλαισιωνόταν από λίθινο αγωγό με λίθινες λεκάνες κατά διαστήματα, για τη συγκέντρωση νερού για πόση και διαβροχή του αγωνιστικού χώρου. Στη νότια πλευρά του υπάρχει η λίθινη αφετηρία. Οι αθλητές και οι κριτές, αφού προετοιμάζονταν σε ένα απλό ορθογώνιο κτίσμα (Αποδυτήριο) με εσωτερική κιονοστοιχία στα δυτικά, εισέρχονταν στο Στάδιο από λίθινη θολωτή δίοδο. Οι θεατές κάθονταν σε πρόχειρα βαθμιδωτά επίπεδα, λαξευμένα στο μαλακό πέτρωμα, ενώ λίθινα καθίσματα βρίσκονται σε δύο ή τρεις σειρές μεταξύ αφετηρίας και θολωτής διόδου, ίσως για τους προπονητές των αθλητών και/ή διακεκριμένους επισκέπτες.
Εδώ γίνονταν κάθε δύο χρόνια τα Νέμεα, πανελλήνιοι αγώνες προς τιμήν του Οφέλτη και αφιερωμένοι στο Δία. Οι αγώνες περιλάμβαναν δρόμους των 200, 400 και 5000 μέτρων, πάλη, πυγμαχία, παγκράτιο (μια πάλη ουσιαστικά χωρίς λαβές) και το κλασσικό πένταθλο (δρόμος 200 μ., ακοντισμός, δισκοβολία, άλμα εις μήκος και πάλη).
Δερβενάκια
Τα Δερβενάκια αποτελούν οικισμό της Αρχαίας Νεμέας και βρίσκονται στον παλαιό δρόμο από Κόρινθο για Ναύπλιο. Εδώ έγινε η μάχη των Δερβενακίων και Αγίου Σώστη στις 26 Ιουλίου 1822, όταν ο Κολοκοτρώνης εγκατέστησε φρουρά για να μην επιτρέψει νστοςυ Τούρκουν της Κορίνθου τη διέλευση για να ανεφοδιάσουν το πολιορκούμενο από τους Έλληνες Ναύπλιο. Στην περιοχή έχει ενδιαφέρον μια επίσκεψη στο εκκλησάκι του Αγίου Σώστη και στο παρακείμενο μνημείο του Κολοκοττρώνη έργο του Αθηναίου γλύπτη Γεωργίου Δημητριάδη, το 1938
Η σπηλιά του Λιονταριού
Στη νότια πλαγιά του λόφου Τεμπέ, υπάρχει μια εντυπωσιακή σπηλιά που ο θρύλος θέλει να αποτελούσε το ορμητήριο του Λέοντος, τον οποίο σκότωσε ο Ηρακλής. Η σπηλιά είναι προσβάσιμη μόνο από μονοπάτια με τα πόδια.
Εκδηλώσεις
Αναβίωση Νεμείων αγώνων
Από το 1996 και κάθε τέσσερα χρόνια αναβιώνουν οι αρχαίοι πανελλήνιοι αγώνες Νέμεα με τη συμμετοχή χιλιάδων ντόπιων και επισκεπτών από πάνω από 50 χώρες.
Πανηγύρια
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού διοργανώνει πολύ συχνά λαϊκά πανηγύρια για ενίσχυση της ποδοσφαιρικής ομάδας του χωριού ΟΦΕΛΤΗΣ καλώντας επώνυμα λαϊκά και δημοτικά συγκροτήματα.
Επίσης, παραδοσιακά, κάθε χρόνο την Παρασκευή μετά το Πάσχα, τελείται προσκύνημα και πανηγύρι στην Παναγία στον Τεμπέ, στην κορυφή του ομώνυμου λόφου.
Οινοποιεία στην Αρχαία Νεμέα
